Alnus glutinosa ‘Mattinger Zand’: Een Bijzondere Zwarte Els

Alnus glutinosa, in het Nederlands bekend als de zwarte els, is een inheemse boomsoort die van nature groeit op vochtige tot natte standplaatsen. De cultivar ‘Mattinger Zand’ is een bijzondere selectie van deze soort, gekenmerkt door een relatief compacte en sierlijke vorm.

Kenmerken:

  • De boom ontwikkelt een opgaande, eerder smalle kroon, waardoor hij minder ruimte vraagt dan de gewone zwarte els.
  • Het blad is eirond, glanzend en verkleurt in de herfst naar geelbruin voordat het afvalt.
  • Zoals bij alle elzen verschijnen de mannelijke katjes (lange, hangende katjes) en de vrouwelijke katjes (kleine, ovale “elsproppen”) vroeg in het voorjaar, vaak nog voor het blad aan de boom komt.

Standplaats en Groei:

  • Alnus glutinosa ‘Mattinger Zand’ gedijt in vochtige tot natte grond, maar verdraagt ook tijdelijk drogere omstandigheden.
  • Hij houdt van zonnige tot licht beschaduwde plekken.
  • Dankzij zijn sterke wortelstelsel en het vermogen om stikstof te binden, verbetert hij de bodem en draagt hij bij aan biodiversiteit.

Gebruik:

  • Door de compacte groei is deze cultivar geschikt voor middelgrote tuinen, parken en landschappelijke beplantingen langs waterkanten.
  • Als inheemse soort draagt hij bij aan de ecologische waarde van een gebied, omdat de boom onder andere voedsel en nestgelegenheid biedt aan diverse vogels en insecten.

Samenvatting: Alnus glutinosa ‘Mattinger Zand’ is een interessante keuze voor wie de kwaliteiten van de zwarte els wil benutten, maar beperkt is in ruimte. Met zijn opgaande vorm, geschiktheid voor natte bodems en ecologische meerwaarde is hij een waardevolle toevoeging aan een natuurlijk of stedelijk landschap.

Weetjes over Alnus glutinosa (Zwarte Els)

  • Inheemse Waterliefhebber
    Alnus glutinosa is van nature te vinden langs waterkanten en in moerasachtige gebieden. De boom houdt van vochtige tot natte bodems en kan zelfs tijdelijke overstromingen goed verdragen.
  • Bodemverbeteraar
    De zwarte els heeft een symbiose met stikstofbindende bacteriën in knolletjes aan de wortels. Hierdoor kan hij stikstof uit de lucht binden en de bodem verrijken, wat gunstig is voor andere plantensoorten.
  • Vroege Bloei
    Zwarte elzen produceren hun katjes (de mannelijke, langwerpige katjes en de vrouwelijke, ovale katjes) al vroeg in het voorjaar, soms zelfs als er nog sneeuw ligt. Dit maakt ze een belangrijke vroege voedselbron voor insecten.
  • Elsproppen
    De vrouwelijke katjes verhouten in de herfst tot kleine, kenmerkende “elsproppen”. Deze blijven vaak de hele winter aan de boom hangen en vallen pas in het voorjaar af.
  • Donkere Schors
    De schors van de zwarte els is donker en vaak gegroefd. In combinatie met het frisgroene blad in de lente en zomer vormt dit een sterk visueel contrast.
  • Biodiversiteit
    Dankzij de vroege bloei en de schuilplaatsen in de elsproppen is de zwarte els een belangrijke boom voor de biodiversiteit. Hij biedt voedsel en onderdak aan insecten, vogels en kleine zoogdieren.
  • Snelle Groeier
    Alnus glutinosa groeit relatief snel en kan een hoogte van 20 tot 25 meter bereiken. Dit maakt hem een geschikte optie voor landschapsbeplanting waar snel een groen scherm gewenst is.

Deze weetjes tonen waarom Alnus glutinosa niet alleen een karakteristieke, maar ook een ecologisch waardevolle boom is in het Nederlandse landschap.