Toen boomkwekers in gemeente Buren aan bovengrondse teelt wilden beginnen, liep het verkrijgen van vergunningen daarvoor in het begin moeizaam. JanDirk van de Bijl, eigenaar van bomenenzo.nl in Lienden, kreeg destijds meer contacten met TCO. “Als kwekers moesten we samen lobbyen om te kunnen blijven ontwikkelen. Toen mijn neef Jan na een aantal jaar aftrad als bestuurslid van TCO, kwam de vraag of ik hem wilde vervangen.” JanDirk is sinds januari lid van het dagelijks bestuur. Zijn portefeuille: Ruimtelijke Ontwikkeling.

JanDirk komt uit een familie van traditionele kwekers, maar verkoopt inmiddels al een tijd lang bomen via zijn webshop. “Toen de afzet lastiger werd, zijn we in 2008 begonnen met bomenenzo.nl. Eigenlijk uit pure noodzaak: we kregen onze bomen niet meer verkocht. Uiteindelijk bleek het onze redding.”

Tijdens de coronapandemie kwam de webshop namelijk in een stroomversnelling. “Mensen gingen massaal online planten en bomen bestellen. Dat is het succes geworden. We verkopen direct aan eindgebruikers, maar ook via tussenpartijen.”

JanDirk was al een tijdje lid van TCO, maar raakte meer betrokken toen er in de gemeente Buren – waar hij kweekt – discussie ontstond over bovengrondse teelt, pottenvelden. “Er kwamen steeds meer regels, de gemeente werkte moeizaam mee. Als kwekers moesten we echt samen optrekken, lobbyen, overleggen. Toen raakte ik vanzelf meer betrokken.”

Van idee naar meerjarenplan
JanDirk heeft de portefeuille Ruimtelijke Ontwikkeling. Geen toeval, want hij weet als geen ander hoe ingewikkeld het tegenwoordig is om in goed overleg iets van de grond te krijgen. “Vroeger had je een idee en ging je het gewoon doen. Nu moet je met de gemeente, de politiek, de omgeving in gesprek. En liefst al voordat je überhaupt een plan indient.”

Zelf heeft hij dat aan den lijve ondervonden. “Vier jaar geleden was er bij ons veel weerstand tegen een nieuw containerveld. Toen zijn we gewoon in gesprek gegaan met iedereen: buurtbewoners, gemeenteraadsleden, ook van partijen als GroenLinks en Partij voor de Dieren. Inmiddels zijn er nog maar drie mensen tegen en zeventien vóór. Dat is wat praten doet.”

Meer begrip voor elkaar
JanDirk hoopt dat hij als bestuurslid andere kwekers kan helpen om dat gesprek op tijd aan te gaan. “We zijn gewend om pas te praten als we een brief krijgen, of een dwangsom. Maar het helpt echt om al eerder het gesprek aan te gaan. Niet alleen met de politiek, maar ook gewoon in de straat. Wat voor impact hebben wij eigenlijk op onze buren?”

Hij probeert zich bewust in te leven in de omgeving. “Als een ouder die uit de stad hierheen is verhuisd zijn kind op de fiets naar school ziet gaan en er komt zes keer per dag een trekker met kar voorbijrijden met 50 kilometer per uur, dan kun je je voorstellen dat dat niet helpt voor draagvlak. Het is goed om daar ook als kweker eerlijk naar te kijken. Als die buren vervolgens een vergunningaanvraag zien van nog een keer een stuk grond bij hen in de straat, zullen ze dat niet toejuichen. Als we met een beetje zelfreflectie in gesprek blijven met mensen – en niet alleen met pro-agrarische partijen – kunnen we gewoon vragen: ‘Hoe zien jullie dit? Wat zouden jullie graag willen?’ Probeer een bak koffie te drinken met elkaar. Niet alleen met mensen van de gemeente, maar ook met mensen uit de buurt.”

Ondernemer met oog voor de mens
Naast zijn werk als bestuurslid en ondernemer is JanDirk vooral ook familieman. “Ik doe dit samen met mijn vrouw Pieternella en een vast team mensen waar we al jaren mee werken. Een soort familie op het bedrijf. We verdiepen ons ook graag in de mensen die bij ons werken en dus naast je leven. Dat lukt heus niet altijd perfect, maar we proberen een fijne werkgever te zijn.”

Met zijn ervaring én zijn nuchtere blik is JanDirk een welkome aanvulling op het bestuur van TCO. Verwacht geen grootse gebaren, wel eerlijke gesprekken, het liefst met een kop koffie. “Niet om het met elkaar eens te worden, maar om elkaar te begrijpen. Daar begint het.”