Verticillium dahliae (Vd), een schimmel die verwelkingsziekte veroorzaakt, vormt een uitdaging voor de boomteelt. De werkgroep Onderzoek & Innovatie van TCO heeft Wageningen University & Research (WUR) een meerjarig veldonderzoek laten uitvoeren naar de invloed van groenbemesters op de Vd-concentratie in de bodem en de ziektedruk in een toetsgewas (Acer tataricum ginnala). De resultaten bieden waardevolle inzichten en aandachtspunten.

Belangrijkste bevindingen

• Geen effect op Vd-concentratie
  De inzet van groenbemesters leidde niet tot een verlaging van de Vd-concentratie in de bodem. Sterker nog, in de jaren na de groenbemesterteelt nam de concentratie toe, waarschijnlijk door een hoge onkruiddruk tijdens de deels mislukte teelt. Veel onkruiden zijn waardplanten voor Vd en vergroten de verspreiding. Effectieve onkruidbestrijding is daarom essentieelom zowel de teelt als het bodemgezondheidseffect te laten slagen.
• Heterogene besmetting in de bodem
  De Vd-concentratie bleek sterk te variëren binnen het perceel. Op kleine veldjes (42 m²) varieerden de niveaus in de bovenlaag (0-30 cm) van 0 tot 153 microsclerotia per 10 gram grond, en in de diepere laag (30-60 cm) zelfs tot 170 ms/10 gram. Dit benadrukt het belang van zorgvuldige en uitgebreide bodemmonsters, inclusief diepere lagen, om een volledig beeld van het besmettingsrisico te krijgen.
• Beperkt effect van groenbemesters op zieke planten
  Op veldjes met rietzwenkgras en braakliggende grond was het percentage zieke planten lager dan op veldjes met Japanse haver. Echter, ook hier trad Verticillium-verwelking op, en de verschillen waren te klein om duidelijke conclusies te trekken.
• Toename van ziekte in het tweede jaar
  Tijdens de teelt van het toetsgewas nam het percentage zieke planten in het tweede jaar aanzienlijk toe. Dit is waarschijnlijk het gevolg van secundair inoculum in afgevallen bladeren van zieke bomen uit het eerste jaar en de diepere wortelgroei van oudere planten, waardoor contact met microsclerotia in zowel de boven- als diepere bodemlaag toenam.

Aanbevelingen

1. Onkruidbestrijding bij groenbemesters
   Zorg voor een effectieve aanpak van onkruiden tijdens de teelt van groenbemesters om de opbouw van Vd in de bodem te voorkomen.
2. Uitgebreide bodemmonstering
   Neem zowel de bovenlaag (0-30 cm) als diepere lagen (30-60 cm) mee in de bemonstering om een goed beeld te krijgen van de besmettingsgraad.
3. Houd rekening met secundair inoculum
   Voorkom verdere verspreiding van Vd door te letten op bladval en wortelontwikkeling, vooral in het tweede jaar van een teelt.

Samen werken aan oplossingen
Dit onderzoek, uitgevoerd in samenwerking met de werkgroep Onderzoek & Innovatie van TCO, toont aan dat de reductie van Verticillium in de bodem complex is en vraagt om zorgvuldig beheer. Hoewel groenbemesters geen directe oplossing bleken te bieden, benadrukt het belang van onkruidbestrijding, uitgebreide bemonstering en preventieve maatregelen voor een gezonde bodem. De groenbemestkeuzewijzer kan kwekers inzicht geven in de keuzes en doelen die je met een groenbemester kunt gebruiken.

Het onderzoek is mede mogelijk gemaakt door “het programma Duurzaam bodembeheer van de toplaag” van de provincie Gelderland en het Laanboompact.

Meer weten?
Download het volledige rapport en ontdek alle details en praktische aanbevelingen via deze link.